Bulimia Nervoza Nedir?
Bulimia nervoza, kişinin kontrolsüzce yemek yedikten sonra aldığı kalorilerden kurtulmak için kusma, laksatif kullanımı, aşırı egzersiz veya aç kalma gibi davranışlara başvurduğu bir yeme bozukluğudur. Bu döngü, hem fiziksel sağlığı hem de zihinsel iyi oluşu olumsuz etkiler.
Bulimia Nervoza Hangi Yaşlarda Görülür?
Genellikle ergenlik veya erken yetişkinlik döneminde başlar. Kadınlarda erkeklere oranla daha sık görülse de her cinsiyette ortaya çıkabilir.
Bulimia Nervoza Belirtileri Nelerdir?
Psikolojik Belirtiler:
- Kontrolsüz yeme atakları (tıkınırcasına yeme)
- Suçluluk, pişmanlık ve utanma duygusu
- Beden algısında bozulma
- Takıntılı kilo ve görünüm kaygısı
Fiziksel Belirtiler:
- Kusmaya bağlı boğaz tahrişi
- Diş minesinde aşınma
- Elektrolit dengesizlikleri (özellikle potasyum düşüklüğü)
- Karın ağrısı, mide şişkinliği
- Düzensiz adet döngüsü
Davranışsal Belirtiler:
- Gizli yeme alışkanlıkları
- Tuvalete yemek sonrası sık girme
- Kilo kontrolü için kusma ya da aşırı egzersiz
- Sosyal ortamlarda yemek yemekten kaçınma
Bulimia ile Anoreksiya Arasındaki Fark Nedir?
- Anoreksiya nervoza: Kilo alımından kaçınma, ciddi kilo kaybı, aç kalma ve kısıtlama ön plandadır.
- Bulimia nervoza: Tıkınırcasına yeme ve ardından gelen telafi davranışları (kusma vb.) daha belirgindir. Kilo kaybı olmayabilir.
Bulimia Nervoza Neden Olur?
Bulimia’nın kesin bir nedeni yoktur; ancak genetik, psikolojik ve çevresel etkenlerin kombinasyonu etkili olabilir:
- Düşük benlik saygısı
- Toplumsal güzellik baskısı (sosyal medya etkisi)
- Kontrol ihtiyacı
- Travmatik yaşantılar
- Ailede yeme bozukluğu öyküsü
Bulimia Nervoza Tehlikeli midir?
Evet. Kusma, elektrolit dengesizliklerine, kalp ritim bozukluklarına, mide problemlerine ve diş sağlığı sorunlarına yol açabilir. Ayrıca depresyon, anksiyete ve intihar riski de yüksektir.
Bulimia Nervoza Nasıl Teşhis Edilir?
Bir psikiyatrist veya klinik psikolog tarafından DSM-5 kriterlerine göre teşhis edilir. Teşhiste kişinin yeme alışkanlıkları, telafi davranışları ve beden algısı değerlendirilir.
Bulimia Nervoza Tedavisi Nasıl Yapılır?
1. Psikoterapi
- Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) en etkili yöntemdir.
- Düşünce kalıpları, suçluluk ve telafi döngüsü üzerine çalışılır.
2. Beslenme Danışmanlığı
- Kısıtlayıcı yeme düzeni yerine dengeli ve sürdürülebilir planlar uygulanır.
3. Tıbbi Takip
- Elektrolit dengesi, kalp sağlığı ve mide-bağırsak sistemi izlenir.
4. İlaç Tedavisi (Gerekirse)
- Özellikle depresyon veya anksiyete eşlik ediyorsa ilaç kullanılabilir. Bir uzmandan destek alınmalı.
Bulimia Nervoza Ne Kadar Sürede Geçer?
Tedavi süresi kişiye göre değişir. Ortalama 6 ay – 2 yıl arası sürebilir. Düzenli terapi ve destekle büyük oranda iyileşme sağlanabilir.
Bulimia Nervoza Kendiliğinden Geçer mi?
Hayır. Kendi kendine geçme ihtimali düşüktür. Profesyonel destek olmadan kişi daha da kötüleşebilir.
Bulimia Nervoza Olan Birine Nasıl Yardım Edilir?
- Suçlayıcı değil, destekleyici olun
- Açık iletişim kurun, baskı yapmayın
- Uzman desteği alması için cesaretlendirin
- Gözlemci olun, gizlice kusma veya egzersiz davranışlarını takip edin
- Sabırlı olun, süreç zaman alır
Bulimia Nervoza Tedavi Edilmezse Ne Olur?
- Kalp problemleri
- Hormonal bozukluklar
- Diş çürükleri
- Sindirim sistemi rahatsızlıkları
- Depresyon, sosyal izolasyon
- Ölüm riski (nadir de olsa)
Ne Zaman Yardım Almalıyım?
- Kontrolsüz yeme atakları yaşıyorsanız
- Kusma, laksatif, aşırı egzersiz gibi davranışlara başvuruyorsanız
- Beden algınızla ilgili kaygılar yaşamınızın merkezindeyse
- Suçluluk ve utanç duyguları sizi rahatsız ediyorsa mutlaka bir uzman desteği almalısınız.
Bulimia İçin Uzmandan Nasıl Destek Alınır?
Bulimia nervoza ile mücadele etmek zor olabilir, ancak bu döngüyü kırmak mümkündür.
psikolojiden.com üzerinden online terapi hizmeti alabilir, alanında uzman psikologlarla görüşebilirsiniz.
